Μια φορά κι έναν καιρό, η Ρεπούσνιτσα, στις πλαγιές του βουνού Στάρα Πλάνινα, στη νοτιο-ανατολική Σερβία, στα σύνορα με τη Βουλγαρία, έσφυζε από ζωή.
Τώρα είναι ένα χωριό-φάντασμα.
Το 1998, όταν και οι τελευταίοι κάτοικοί του το εγκατέλειψαν, οι Αρχές ‘πιστοποίησαν’ το θάνατό του, κηρύσσοντάς το επισήμως έρημο. Τα ξεχαρβαλωμένα σπίτια του καταρρέουν, ουδείς κυκλοφορεί στα δρομάκια του.
Και στα διπλανά χωριά, όμως -όλα τους, όπως και η Ρεπούσνιτσα, του δήμου Κνιάζεβατς- τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Μετρούν ελάχιστους κατοίκους -πολλές φορές μόνο ένα ηλικιωμένο ζευγάρι, ή μόλις έναν. Τα σχολεία είναι σφραγισμένα, τα μαγαζιά κλειστά, οι επισκέπτες σπανίζουν, οι δρόμοι παραμελημένοι, γεμάτοι λακκούβες.

Βίντα, η μοναδική κάτοικος

Η Βίντα είναι η μοναδική κάτοικος του Ράβνο Μπούτσιε. Ο Μπόσκο, ο άνδρας της, πέθανε πέρυσι. Παρότι το μέρος είναι απομονωμένο και ο χειμώνας βαρύς και δύσκολος, εκείνη αρνείται να εγκαταλείψει το χωριό και το σπίτι της. Η κόρη της που μένει στην πόλη του Κνιάζεβατς, έδρα του ομώνυμου Δήμου, την εφοδιάζει κάθε μήνα με τρόφιμα και ό,τι άλλο χρειάζεται. Για συντροφιά έχει δυο γάτες κι ένα σκυλί.

Το χωριό Κάλνα, παραδίπλα, είχε κάποτε 4.000 κατοίκους. Τώρα μετρά 1.000. «Μόνον οι ηλικιωμένοι έχουν μείνει, οι γονείς, δηλαδή, όσων έφυγαν αναζητώντας καλύτερη ζωή. Καθώς τα χρόνια περνούν, ένας-ένας σβήνουν κι αυτοί», λέει με παράπονο στο Ρόιτερς ο συνταξιούχος κτηνίατρος, Ράντε Μπογκντάνοβιτς.

Επιστροφή στο παρελθόν

Τον τελευταίο μισό αιώνα ο Δήμος του Κνιάζεβατς απώλεσε τους μισούς από τους κατοίκους του. Από τους 60.000 που είχε απέμειναν 30.000. Κάτι η μηχανοποίηση της παραγωγής, κάτι τα κρατικά εργοστάσια που έκλεισαν, οπωσδήποτε οι αδελφοκτόνοι πόλεμοι στη δεκαετία του ’90, έκαναν τον κόσμο να φύγει. «Ο πληθυσμός, εδώ, πλέον είναι όσος ήταν αμέσως μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο», λέει η Μαρία Γελένκοβιτς, δημοτική υπάλληλος.
Στο σύνολο των 4.600 χωριών της Σερβίας, η εικόνα είναι ακόμα πιο αποκαρδιωτική. Σύμφωνα με την στατιστική Αρχή, ο πληθυσμός τους έχει μειωθεί κατά 86%.
Στις δεκαετίες του ’60, του ’70 και του ’80 περίπου 1.000.000 Σέρβοι αναζήτησαν καλύτερη τύχη στο εξωτερικό. Ακόμη 700.000 εγκατέλειψαν τη χώρα στη διάρκεια των πολέμων του ’90. Η φυγή συνεχίστηκε και μετά την πτώση του Μιλόσεβιτς το 2000. Παρότι δόθηκαν κίνητρα στους νέους για να παραμείνουν στα χωριά τους και βελτιώθηκαν κάπως οι υποδομές, η προσπάθεια δεν καρποφόρησε. Όπως δεν είχε τύχη και η πρόταση, το 2015, του Σέρβου εντεταλμένου για τα ανθρώπινα δικαιώματα να εγκατασταθούν πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή στα ερημωμένα χωριά της πατρίδας του.

πρωτοδημοσιεύτηκε εδώ

πηγή άρθρου