• Search

Οι νύφες του Ισλαμικού Χαλιφάτου & το ατύχημα της ιστορίας

Από τα τέλη του 2011 μέχρι σήμερα, το Ισλαμικό Κράτος αποδεικνύει τακτικιστική και στρατηγική επιδεξιότητα. Έχοντας επιβιώσει για χρόνια ως επίμονα βίαιη εγκληματική/τρομοκρατική οργάνωση, ικανή να διεξάγει πολλαπλές συγχρονισμένες επιθέσεις σε αστικές περιοχές στο Ιράκ αλλά μέχρις εκεί, κατάφερε τελικά το “πολύ παραπάνω” -δηλαδή να επεκταθεί πέραν των συνόρων- όταν κατέρρευσε η κυβέρνηση στη βόρεια και ανατολική Συρία. Παράλληλα, η σεχταριστική προσέγγιση του πρώην πρωθυπουργού Νούρι αλ Μαλίκι είχε ήδη ωθήσει τη σουνιτική μειονότητα στο Ιράκ ν’ αναζητά προστάτη για ν’ αναστρέψει την αυξανόμενη περιθωριοποίησή της. Σωστά λέγεται ότι η οργάνωση θα υφίστατο ακόμη αλλά σε καμία περίπτωση υπό την παρούσα μορφή της εάν δεν είχε συμβεί αυτή η διπλή καταστροφή: η Συρία και ο Μαλίκι∙ είναι οι δικοί τους χειρισμοί που έκαναν αυτό που συνέβη να εμφανίζεται ως αναπόφευκτο ατύχημα της ιστορίας.

Αυτό που μόλις διάβασες είναι η εισαγωγή της έκθεσης για τον ISIS του Soufan Group, μιας εταιρείας που παρέχει υπηρεσίες πληροφοριών σε κυβερνήσεις και πολυεθνικούς οργανισμούς.

Χάρτης της επικράτειας του ISIS (πορτοκαλί χρώμα) – πηγή: BBC via ISW

Η συγκυρία, όπως αναλύει η έκθεση, βοήθησε τον ISIS να εξαπλωθεί και στις δύο πλευρές των συνόρων Συρίας/Ιράκ, να περιβάλλει την τρομοκρατία που ασκεί με τον μανδύα της εξέγερσης, να μετατρέψει σε κανονικές στρατιωτικές μονάδες τις ομάδες κρούσης του που μέχρι τότε δρούσαν υπογείως, όπως και την hit-and-run τακτική του σε εκστρατεία κατάκτησης και κατοχής εδαφών. Από την άλλη, όμως, το ότι μετεξελίχθηκε από μια περιθωριοποιημένη βίαιη οργάνωση μερικών εκατοντάδων (σ.σ. μήτρα του ISIS είναι η “Αλ Κάιντα στο Ιράκ”) σ’ ένα σύστημα εξουσίας το οποίο ελέγχει μια μεγάλη περιοχή σε δύο κράτη, ότι διαθέτει στρατό με περισσότερους από 30.000 μαχητές και πως έχει φτάσει να συνιστά απειλή στην παγκόσμια ασφάλεια, είναι κάτι πρωτοφανές στη σύγχρονη εποχή.

Μεγάλο ρόλο, συνεχίζει η έκθεση, στην ενδυνάμωση του ISIS έχουν διαδραματίσει τα social media. Το Ισλαμικό Κράτος τα χρησιμοποιεί επιδέξια για να περνά μηνύματα, να προπαγανδίζει και να στρατολογεί. Ειδικά σε ό,τι αφορά την προπαγάνδα και ενδεχομένως τη στρατολόγηση, ιδιαίτερο ζήλο δεν δείχνουν μόνο οι μαχητές του αλλά και οι γυναίκες τους. Κυρίως δε εκείνες που προέρχονται από το εξωτερικό και από επιλογή εγκατέλειψαν τις χώρες τους, πήγαν στο Χαλιφάτο, παντρεύτηκαν μουτζαχεντίν και διαφημίζουν, έκτοτε, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη νέα τους ζωή. Πάρε για παράδειγμα τη Shams -μία από τις πλέον δραστήριες συζύγους στα social media∙ γράφει στα αγγλικά -και μάλιστα πολύ καλά- με το ψευδώνυμο Bird of Jαnnah (πουλί του Παραδείσου).

φωτογραφία από το blog της Shams ή Bird of Jannah στο Tumblr

Η “αστυνομία” του Facebook και του Twitter συνήθως αναστέλλει τους λογαριασμούς της, εκείνη όμως βρίσκει τρόπο και επανεμφανίζεται. Από τις αναρτήσεις της στο FB αλλά και τα όσα λέει στο blog της στο Tumblr που το ονομάζει Diary Of a Traveler/Diary Of a Muhajirah μαθαίνουμε ότι είναι 26 χρονών, κατάγεται από τη Μαλαισία και έχει σπουδάσει ιατρική. Πέρασε στην επικράτεια του Χαλιφάτου στη Συρία μέσω Τουρκίας τον περασμένο Φεβρουάριο -έχοντας προηγουμένως βρει τις κατάλληλες “άκρες” από τα social media- και δύο μήνες αργότερα παντρεύτηκε ένα μαχητή από το Μαρόκο. Μάλιστα, καθώς στην αρχή του γάμου τους δεν μιλούσαν κοινή γλώσσα, είχαν κατεβάσει εφαρμογές με λεξικά στα κινητά τους, έτσι ώστε να μπορούν να συνεννοούνται έως ότου βελτιώσει εκείνη τα αραβικά της. Όπως επιτάσσουν οι καιροί των social media δεν αντιστέκεται σε μια…selfie με το σύζυγό της: εκείνον συμβολίζει το όπλο, εκείνη το στηθοσκόπιο.

Απ’ αυτό της το ποστ στο Tumblr με τα 10 σημεία που ισχύουν για τους γάμους στο Χαλιφάτο αλλά και από το ακριβώς προηγούμενο, μαθαίνουμε, μεταξύ άλλων, ότι το Ισλαμικό Κράτος δίνει δώρο στους νεόνυμφους 700 δολάρια, ο μαχητής παίρνει άδεια γάμου 7 ημερών και πως αγαπημένος προορισμός των περισσοτέρων νιόπαντρων είναι οι όχθες του Ευφράτη ποταμού. Στη φωτογραφία που συνοδεύει τα δέκα σημεία -άγνωστο αν απεικονίζονται η ίδια και ο σύζυγός της- η φράση που εντυπωσιάζει είναι “μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος” -όπου το martyrdom ως θάνατος απηχεί την τζιχαντιστική ιδεολογία και την ύψιστη τιμή να πέσει νεκρός ο πιστός στο όνομα του Αλλάχ και του Ιερού Πολέμου.

“μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος” – Bird of Jannah/Tumblr

Τελευταία προσθήκη του ISIS στο οπλοστάσιο της online προπαγάνδας του είναι το Zora Foundation∙ ένα μίντια γκρουπ που απευθύνεται αποκλειστικά στις γυναίκες, κυρίως τις πολύ νεαρές, με σκοπό να τις προετοιμάσει “για το πεδίο της τζιχάντ” αλλά και να τις εκπαιδεύσει για να στηρίζουν αποτελεσματικά τους μουτζαχεντίν. Γι αυτούς τους σκοπούς προσφέρει μαθήματα σε 5 γνωστικά αντικείμενα:

  • ράψιμο & μαγειρική
  • πρώτες βοήθειες
  • μελέτη ισλαμικού νόμου
  • χρήση όπλων
  • εκπαίδευση σε social media & προγράμματα μοντάζ και design

Για όσες αδυνατούν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα, παρέχονται συμβουλές online για να εκπαιδευτούν μόνες τους (το YouTube έχει πλέον κατεβάσει αυτό το βίντεο – upd):

  • Απόκτησε φυσική κατάσταση: να κάνεις τζόκινγκ μισή ώρα κάθε μέρα
  • Βλέπε βίντεο με πρώτες βοήθειες στο ίντερνετ και εξασκήσου κάνοντας αυτά που είδες στη μικρότερη αδερφή σου
  • Μάθε να ράβεις: πρόκειται να ράβεις τα ρούχα των στρατιωτών του Αλλάχ. Πήγαινε στη μάνα σου και ζήτα της να σου μάθει να χειρίζεσαι τη μηχανή του ραψίματος
  • Μάθε να μαγειρεύεις: άνοιξε ένα έγγραφο στο Word και γράψε συνταγές για φαγητά που μπορείς να τα φτιάξεις γρήγορα. Βρες συνταγές στο ίντερνετ και αντίγραψέ τες. Πρόκειται να μαγειρεύεις για τους στρατιώτες του Αλλάχ

Το Χαλιφάτο δημιουργεί στους υποτελείς του την ψευδαίσθηση ζωτικού χώρου με τον τρόπο που διαχειρίζεται την επικοινωνία και τα social media∙ στα ανώτατα κλιμάκια της ιεραρχίας του, υπερεκπροσωπείται το πάλαι ποτέ κοσμικό Μπάαθ του σουνίτη Σαντάμ. Στην πράξη, όμως, η διοίκηση που ασκεί το Ισλαμικό Κράτος είναι αισχρά απολυταρχική επί τη βάσει της θρησκευτικής νομιμότητας από μια ακραία ερμηνεία του Κορανίου -την τακφιριστική: όποιος δεν συμπορεύεται ή αντιστέκεται είναι εξ ορισμού αποστάτης. Αυτή ακριβώς η σκοταδιστική του λογική, εκτιμά η έκθεση του Soufan Group, κατά πάσα πιθανότητα θα αποδειχθεί Λυδία λίθος για την παρακμή του. Διότι, όπως λέει, στο σημερινό διαδικτυωμένο κόσμο δεν γίνεται να πιστεύεις ότι μπορείς να ελέγξεις τους ανθρώπους καταστέλλοντας την ικανότητά τους να σκέπτονται. Το θέμα είναι, καταλήγει, πόση ζημιά θα προκαλέσει μέχρι να αφανιστεί. Διότι, ναι μεν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον του θα περιορίσουν την εμβέλειά του, για να εξαφανιστεί, όμως, κάτι άλλο πρέπει να πάρει τη θέση του -κάτι που θα εκφράσει εκ νέου αυτό που το ίδιο έχει καταφέρει μέχρις στιγμής να εκμεταλλεύεται αριστοτεχνικά: την άσβεστη δίψα πολλών στην ευρύτερη Μέση Ανατολή για αλλαγή και απαλλαγή από τα διεφθαρμένα καθεστώτα και του πολιτικού συστήματος της σήψης που εκπροσωπούν.

Written by
Μαρία Καρχιλάκη

Γεννήθηκε στην Αθήνα, μεγάλωσε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο, εκεί έκανε και το μεταπτυχιακό της στην Κοινωνική Ψυχολογία των Συγκρούσεων. Η πολυετής τηλεοπτική της παρουσία της έχει συνδεθεί με τις, επί δύο δεκαετίες, πολεμικές της ανταποκρίσεις από τη συχνότητα του MEGA. Έχει, επίσης, συνεργαστεί με το CNN Greece και παλαιότερα με την ΕΡΑ4. Η επιχείρηση τής οικογένειάς της, η Triantafyllidis Beach Arena, απορροφά τον περισσότερο απ' τον χρόνο της, προσπαθεί, όμως, να ξεκλέβει λίγο για να παρουσιάζει στα Dispatches ιστορίες που βρίσκει ενδιαφέρουσες.

View all articles
Written by Μαρία Καρχιλάκη

Μαρία Καρχιλάκη

Γεννήθηκε στην Αθήνα, μεγάλωσε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο, εκεί έκανε και το μεταπτυχιακό της στην Κοινωνική Ψυχολογία των Συγκρούσεων. Η πολυετής τηλεοπτική της παρουσία της έχει συνδεθεί με τις, επί δύο δεκαετίες, πολεμικές της ανταποκρίσεις από τη συχνότητα του MEGA. Έχει, επίσης, συνεργαστεί με το CNN Greece και παλαιότερα με την ΕΡΑ4. Η επιχείρηση τής οικογένειάς της, η Triantafyllidis Beach Arena, απορροφά τον περισσότερο απ' τον χρόνο της, προσπαθεί, όμως, να ξεκλέβει λίγο για να παρουσιάζει στα Dispatches ιστορίες που βρίσκει ενδιαφέρουσες.